TOPLUMSAL BELLEK VE MEKAN : TAKSİM MEYDANI ÖRNEĞİ

Özet

Bellek, kişilerin toplumsallaşma sürecinde varlık kazanmaktadır ve belleğe atfedilen toplumsal niteliğine karşın bir toplum için tek bir bellek bulunmamaktadır. Bununla birlikte toplumsal bellek kavramı bir ideolojik mücadele alanı olarak kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, bir inşa süreci sonucunda oluşan toplumsal bellek sınırları çizilmiş bir zaman ve mekân içerisinde konumlandırılmaya ihtiyaç duymaktadır. Eş deyişle, toplumsal belleğin inşasının temel iki yapı taşını zaman ve mekân olguları oluşturmaktadır. Hafıza mekanlarının birçok farklı boyutu bulunmakla birlikte, toplumsal bellek bağlamında önemli buluşma yerlerine işaret etmektedir. Belleğin mekâna bağlılığının altında yatan başat nedenlerden birisi ise kendiliğinden bir hafıza oluşumu gerçekleşmediğinden dolayı gereken önemin verilmemesi durumunda unutulacağına duyulan kaygıdır. Sonuç olarak, bellek ve mekân arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. Eş deyişle, hafıza mekanları olarak nitelendirilen yerler geçmiş ile bugünü bir araya getirmektedir. Sözü edilen hafıza mekanları sayesinde kişiler inşa edilmiş bir tarih içerisinde buluşmaktadır. Çalışmada, belleğin kurgulanmasında hafıza mekânlarının önemine değinilmiştir. Toplumsal bellek kavramının tarihsel gelişim sürecine yer verilerek, bellek ve mekân ilişkisi Taksim meydanı özelinde irdelenmiştir. Bu çalışmada, toplumsal belleğin mekâna bağlılığı ortaya konulmakta ve çalışma bellek-mekân ilişkisi çerçevesinde şekillenmektedir